Een litteken (cicatrix) is een onderbreking van de huid ontstaan door een wond of een operatie die na de genezing overblijft. Een litteken is anders van structuur, heeft geen haren, talg- en zweetklieren meer.
Meestal is er ook geen pigment meer aanwezig. Een litteken kan verzonken liggen in de huid, maar kan door bindweefselvermeerdering ook boven het huidniveau aanwezig zijn. Na het ontstaan van een litteken is het gevormde bindweefsel door de aanwezigheid van zeer veel bloedvaatjes rood van kleur. In het littekenweefsel wordt collagene tussenstof afgezet waardoor het aantal vaatjes afneemt en het litteken smaller en vaak harder wordt.
Elke operatie laat een litteken achter, maar wanneer er onderhuids (subcutaan) gehecht wordt zal het litteken mooier zijn. Hier speelt naast de scherpte van de snede en het onderhuids hechten van de huid ook de plaats ten opzichte van de splijtlijnen een rol. Een incisie welke met de natuurlijke splijtlijnen van de huid meegaat zal veel minder zichtbaar zijn, een litteken loodrecht op de splijtlijnen is daarentegen opvallend en minder mooi te krijgen dan incisies met de huid mee.
Normale littekengenezing, wondgenezing is een fysiologisch proces, dat onder normale gezonde omstandigheden leidt tot een mooi, goed en niet verkleefd litteken. Dreigende verkleving van het litteken verdwijnt vaak spontaan.
Atrofische littekens, is een litteken dat ontstaat doordat het bindweefsel van het litteken afneemt, de huid is dun en plooibaar, de cutis is los van structuur en het collageen uitgevezeld.
Sclerotische littekens, ontstaat doordat het bindweefsel van het lichaam toeneemt en gaat verharden, de huid is dik en moeilijk plooibaar met dikke collagene bundels. Het litteken is vaak pijnlijk.
Keloïd weefsel, is een posttraumatische bindweefselproliferatie, rood, glanzend en vast littekenweefsel vaak ver buiten het littekengebied en ver boven het normale huidniveau. De vorming van keloïd kan maanden na de genezing beginnen. Bij keloïd neemt de hypertrofie van een litteken abnormale vormen aan, is rood, dik, vast, glanzend en pijnlijk.
Brandwonden, kunnen door verschillende oorzaken ontstaan, en de gradatie van de verbranding bepaalt de ernst van de verwonding.
Behandeling van littekens vindt altijd plaats in overleg met de behandelende arts!
